Begrijpend lezen - instructie
Begrijpend lezen is een complexe vaardigheid. Binnen veel vakken wordt er een beroep gedaan op de leesvaardigheid van de leerlingen. Het is daarom belangrijk om ook rekening te houden met verschillen tussen leerlingen op dit gebied (Bonset, e.a., 2014). Er kan op diverse manieren worden ingespeeld op de verschillen tussen leerlingen.
Leesstrategieën
Tijdens de instructie kan er differentiatie worden toegepast aan de hand van de toepassing van verschillende leesstrategieën. Leesstrategieën zijn geen doel binnen het leesonderwijs, maar dit is een middel om een tekst beter te kunnen begrijpen (SLO, 2018). Deze strategieën zijn aan de rechterkant van deze pagina te vinden en deze zijn gebaseerd op die van de begrijpend leesmethodes waarmee gewerkt wordt op het Pallas Athene College: Nieuwsbegrip en Nieuw Nederlands.
Woordenschat
Het leesniveau en de woordenschat hangen nauw samen. Door aandacht te besteden aan moeilijke woorden binnen een tekst kan deze in sommige gevallen beter begrepen worden (Vorenkamp e.a, 2012).
Samen lezen
Het kan voor sommige leerlingen fijn zijn om teksten samen te lezen. Dit kan in kleinere groepen, met vaste 'maatjes', maar ook klassikaal. Leerlingen die meer moeite hebben met de verwerking van een tekst krijgen op deze manier auditieve ondersteuning (Ebbens & Ettekhoven, 2014). Het is wel belangrijk om hierbij een goed zicht op de verschillende leesniveaus in de groep te hebben. Leerlingen die moeite hebben met begrijpend lezen ontvangen graag auditieve ondersteuning, maar zij lezen niet graag hardop. Zij zullen dan bezig gaan op woord- en zinsniveau waardoor de context van de tekst niet meer wordt begrepen.
Voorspellen
Allereerst is het voor sommige leerlingen belangrijk om te voorspellen. Hierbij wordt er door de leerlingen een eerste inschatting gemaakt van een tekst op basis van de beschikbare informatie. Op deze manier kunnen de leerlingen zich vast voorbereiden op de inhoud en de structuur van de tekst en kan voorkennis worden geactiveerd. Een tekst kan in sommige gevallen beter begrepen worden (Robbe, 2012). Daarnaast spelen kennis van het onderwerp en kennis van de wereld een belangrijke rol binnen het begrip van de tekst. Het is daarom belangrijk om voorafgaand, tijdens en na het lezen in gesprek te gaan met de leerlingen. Nieuwe informatie kan zo worden geïntegreerd met bestaande informatie (Aarnoutse, 2017). Om leerlingen zo goed mogelijk te begeleiden bij een tekst is het tevens belangrijk om voorafgaand het leesdoel te bepalen (Bonset, e.a., 2014). Daarnaast is het belangrijk om zich te oriënteren op een tekst waarbij er wordt ingegaan op de structuur van de tekst en opvallende zaken.