Differentiatie: werkvormen
"Ik leer het best door verschillende soorten opdrachten te maken en wanneer ik dingen soms op mijn eigen manier mag doen." (Leerling 3mavo, Pallas Athene College, 2018)
Bij de toepassing van differentiatie aan de hand van verschillende werkvormen blijft de inhoud van de les gelijk, maar verschillen de werkvormen binnen de les. De werkvormen kunnen op verschillende gebieden van elkaar verschillen.
1. Werkvormen van verschillende moeilijkheidsgradaties
Werkvormen kunnen van elkaar verschillen op het gebied van moeilijkheid binnen de verwerking. In het algemeen hebben leerlingen die wat meer moeite hebben met de lesstof meer behoefte aan hulpstappen, structuur, toepassing van strategieën en visuele ondersteuning. Naast strategieën, hulpkaarten en stappenplannen kunnen er ook schema's, hulpvragen, ondersteunende vragen, diagrammen of grafieken worden gebruikt om deze groep leerlingen te ondersteunen binnen een werkvorm. Voor de leerlingen die minder moeite hebben met de stof kunnen deze zaken achterwege gelaten worden.
2. Verschillende soorten werkvormen of verschillende rollen
Ook kan er binnen bepaalde lesstof of een bepaald onderwerp gewerkt worden met verschillende werkvormen.Een aantal voorbeelden van verschillende (activerende) werkvormen zijn terug te vinden in de rechterkolom van deze pagina en op: www.pallasactief.nl
Ook kan het helpen door gebruik te maken van het onderscheid: Zeg het, Laat het zien en Doe het voor (Tomlinson, 2016). Bij Zeg het horen een theoretische uitleg van een docent of medeleerling, een video waarin zaken worden verhelderd of de theorie uit een leerboek. Laat het zien houdt in dat er visuele ondersteuning wordt geboden aan de hand van voorbeelden zoals voorbeeldsituaties, schema's, grafieken, plaatjes of video's. Tenslotte staat Doe het voor voor een demonstratie van een bepaalde vaardigheid door de docent of een medeleerling waarbij de kunst kan worden afgekeken.
- Keuze
Een vrije keuze binnen de verschillende werkvormen de motivatie van de leerlingen vergroten. (Berben, 2014)
- Rollen
Tenslotte kan er binnen een groepsopdracht gewerkt worden met verschillende rollen zoals notulist, materiaalverzamelaar, verslaggever etc. Leerlingen kunnen op deze manier uitgaan van elkaars kwaliteiten, maar ook kunnen zij uitgedaagd worden voor een rol die ze van nature niet beheersen. Door te werken met verschillende rollen kan de individuele aanspreekbaarheid binnen groepsopdrachten worden vergroot (Ebbens&Ettekhoven, 2014).